کلروپرن ( نئوپرن )، الاستومری خاص

اگر بخواهیم تاریخچه پیدایش کلروپرن (Chloroprene) و چرایی اطلاق نام نئوپرن به این الاستومر مهم و پر کاربرد را بررسی کنیم، باز هم به کمپانی صاحب نام و آوازه دوپونت (Dupont) خواهیم رسید. در سال 1932 میلادی برند Duprene ( که در ادامه به نئوپرن (Neoprene) تغییر نام داد) که نام تجاری کلروپرن های شرکت دوپونت بود، به بازار عرضه شد و چیپس های کلروپرن ( شکل فیزیکی این ماده به صورت چیپسی است) به دلیل خواص منحصر به فرد خود در کاربری های خودرو، چسب و وسایل خانگی و صنعتی به کار گرفته شدند. این رابر به صورت همزمان مجموعه ای بی نظیر از خواص را، شامل استحکام مکانیکی فوق العاده، مقاوت در برابر ازون و هوا، اشتعال پذیری کم، مقاومت در برابر مواد شیمیایی، چسبندگی و …، در اختیار مهندسین کامپاندر لاستیک قرار می دهد.

فناوری های قدیمی تولید کلروپرن بر پایه استیلن بودند، اما امروزه برای تولید این رابر از بوتادی ان استفاده می شود و معمولا روش پلیمریزاسیون امولسیونی در تولید آن به کار می رود. کلروپرن های تولیدی به چهار گروه مهم مطابق زیر تقسیم می شوند و برای کاربری مدنظر بایستی گرید مناسب را انتخاب نمود.

گریدهای خطی (گریدهای عمومی)

گریدهای پیش- اتصال عرضی شده(Pre-crosslinked) ، این گریدها فرایند پذیری مناسب تری نسبت به گروه های دیگر، به خصوص در فرایند اکستروژن دارند.

گریدهای اصلاح شده با گوگرد، این گونه در حقیقت کوپلیمرهای کلروپرن با عنصر گوگرد هستند. مهمترین مزیت این گروه امکان تنظیم ویسکوزیته آن ها است. همچنین این گرید پایداری بسیار بالایی در برابر بارهای دینامیکی دارد و استفاده فراوانی از آن در تولید تسمه های خودرو، مانند تسمه تایم، می شود.

گریدهای با نرخ بلورینگی پایین، با افزایش دمای پلیمریزاسیون یا استفاده از کومنومرهای دیگر، مانند دی کلرو بوتا دی ان، درجه بلورینگی این گریدها کاهش می یابد. این ویژگی منجر به استفاده کلروپرن در تولید قطعات صنعتی و خانگی نیازمند به انعطافپذیری بالا می شود.

در هر سال حدود 300 هزار تن کلروپرن توسط کمپانی های مختلفی مانند Denka, Dupont, Covestro, Lanxess,  Enichem, Tosoh, Showa, … تولید می شود و ژاپنی ها پرچم دار تولید این رابر هستند. همچنین در سال 2014 میلادی با سرمایه گذاری مشترک Denka و Mitsui بخشی از تجارت کلروپرن Dupont خریداری شد و ژاپنی ها سهم بیشتری را در این بازار تصاحب کردند و به مهمترین بازیگر این بازار تبدیل شدند.

چیپس و لاتکس کلروپرن محدوده وسیعی از کاربردهای مختلف را در بر می گیرد. از جمله مهمترین کاربردهای این رابر می توان به موارد زیر اشاره کرد:

صنایع خودروسازی: مورد استفاده در تولید انواع تسمه های انتقال قدرت و تسمه تایم، تولید گردگیرهای مختلف مورد استفاده در سیستم تعلیق، شلنگ های هیدرولیک و تحت فشار، قطعات جلو بندی

صنایع الکترونیک و الکتریک: روکش سیم و کابل

صنایع راه و ساختمان: پدهای راهسازی و پل، ماستیک

صنایع الیاف و پوشاک

صنایع چسب و کاغذ

در بخش های بعدی این مقاله با کاربردهای کلروپرن و ویژگی های هر یک از گریدهای مورد استفاده در این کاربری ها بیشتر صحبت خواهیم کرد.

درباره نویسنده

علی ابراهیمی

علی ابراهیمی فارغ‌التحصیل مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه صنعتی امیرکبیر در رشته مهندسی پلیمر است. وی از سال ۱۳۹۳ در گروه تحقیق و توسعه شرکت پلیمر پیشرفته دانا در حوزه توسعه محصول فعالیت می کند.
تولید محتوا در حوزه فناوری های مرتبط با دانش پلیمر و بررسی سیر توسعه کمپانی های کلیدی در این زمینه از علایق اوست.

See author's posts